Jednorazowe Odszkodowanie z ZUS za wypadek w pracy

Pomimo, iż w każdym zakładzie pracy obowiązują przepisy BHP, bowiem pracodawca powinien pamiętać o ich dostosowaniu, a pracownik odpowiednio poinformowany zobowiązuje się do ich przestrzegania, wypadki przy pracy niestety zdarzają się bardzo często.

Co w sytuacji kiedy taki nieszczęśliwy wypadek nastąpi?

O co może ubiegać się pracownik?

Zacznijmy może od tego, czym tak naprawdę jest wypadek w pracy. Otóż jak wskazuje art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, który zawiera definicję wypadku w pracy jest to nic innego jak nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć. Zatem aby mówić o wypadku w pracy spełnione muszą być wszystkie wskazane warunki. Ponadto omawiane zdarzenie, niekoniecznie musi mieć miejsce
w samym zakładzie pracy, bowiem o wypadku w pracy, mówimy wówczas jeżeli nastąpił:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ta sama ustawa w art. 11 wskazuje na możliwość ubiegania się przez osobę, która uległa wypadkowi przy pracy lub zapadła na chorobę zawodową, jednorazowego odszkodowania z ZUS.

Komu przysługuje jednorazowe odszkodowanie z ZUS?

Takie świadczenie pieniężne przysługuje poszkodowanemu, który w wyniku wypadku doznał stałego albo długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

W tym miejscu, po raz kolejny musimy odnieść się do definicji stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, która jest kolejnym elementem i przesłanką otrzymania jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy.

Za stały uszczerbek na zdrowiu uważa się zatem takie naruszenie sprawności organizmu, powodujące upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Natomiast długotrwały uszczerbek na zdrowiu jest naruszeniem sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie.

Kiedy należy złożyć wniosek?

Stopień uszczerbku na zdrowiu, a także jego związek z wypadkiem przy pracy określane jest przez ZUS po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji.

Inni uprawnieni

W sytuacji kiedy w wyniku wypadku w pracy osoba ubezpieczona poniosła śmierć, uprawnionymi do otrzymania jednorazowego odszkodowana z ZUS są członkowie rodziny, do których zalicza się:

• małżonka
• dzieci: własne, drugiego małżonka, przysposobione
• przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności wnuki, rodzeństwo i inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej
• rodziców.

Obowiązki pracodawcy

Ubezpieczony, który doznał wypadku przy pracy w pierwszej kolejności powinien zgłosić pracodawcy sam fakt wypadku. Obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie poszkodowanemu pierwszej pomocy, zabezpieczenie miejsca wypadku, ustalenie okoliczności i przyczyny zdarzenia oraz sporządzenie protokołu powypadkowego. Odpowiednio sporządzony protokół jest niezwykle ważny przy późniejszym dochodzeniu odszkodowania. Poszkodowany lub jego pełnomocnik może do protokołu powypadkowego zgłaszać uwagi i zastrzeżenia, które muszą być uwzględnione
w dokumencie. Na tej podstawie ustala się dopiero, czy zdarzenie jest, czy nie jest wypadkiem przy pracy.

W momencie kiedy zdarzenie zostało zakwalifikowane jako wypadek przy pracy, można rozpocząć staranie się o uzyskanie za nie odszkodowania. Przede wszystkim istotne jest czy pracodawca opłacał i w jakiej wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe. Jeśli zostały one opłacone można zgłosić roszczenie.

Pracodawca jako płatnik składek, zobowiązany jest do skompletowania dokumentacji niezbędnej do ustalenia uszczerbku na zdrowiu ubezpieczonego i przekazania jej do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego. Następuję to po zakończeniu leczenia i rehabilitacji przez ubezpieczonego.

Potrzebne dokumenty

Aby odszkodowanie z ZUS mogło być wypłacone niezbędne jest złożenie pisemnego wniosku o ustalenie uszczerbku na zdrowiu oraz wypłatę tego świadczenia. Ponadto do wniosku o jednorazowe odszkodowanie należy załączyć:

• zaświadczenie o stanie zdrowia zawierające m.in. informacje o zakończonym procesie leczenia i rehabilitacji, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna
• protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku
• prawomocny wyrok sądu pracy (jeżeli jest)
• decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydaną przez państwowego inspektora sanitarnego (jeżeli została wydana).

W przypadku śmierci ubezpieczonego na skutek wypadku w pracy dokumentami niezbędnymi do ustalenia prawa do jednorazowego odszkodowania po zmarłym są  m.in.:

• dokument stwierdzający datę urodzenia i datę zgonu osoby, po której ma być przyznane jednorazowe odszkodowanie
• dokument potwierdzający stopień pokrewieństwa (powinowactwa) z osobą zmarłą
• odpis skrócony aktu małżeństwa, jeżeli o świadczenie ubiega się wdowa lub wdowiec
• zaświadczenie o stanie zdrowia dziecka, wystawione przez lekarza prowadzącego leczenie, jeżeli przyznanie odszkodowania uzależnione jest od ustalenia niezdolności do pracy
• zaświadczenie o uczęszczaniu do szkoły, jeżeli dziecko ukończyło 16 lat
• dokument o ustaleniu prawa do alimentów na podstawie wyroku sądu lub ugody w odniesieniu do rodziców, osoby przysposabiającej, macochy, ojczyma (jeżeli nie pozostawali we wspólnym gospodarstwie lub osoba zmarła nie przyczyniała się do ich utrzymania).

Kto składa wniosek?

Dokonuje tego sam ubezpieczony (lub jego przedstawiciel ustawowy) bądź uprawniony członek rodziny (§ 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania
o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Wniosek może być złożony osobiście, albo za pośrednictwem poczty. Wymaganą dokumentację można złożyć w dowolnej jednostce ZUS. Sprawa zostanie rozpatrzona w oddziale, pod który podlega miejsce zameldowania osoby ubiegającej się
o przyznanie jednorazowego odszkodowania z ZUS.

Tryb postępowania w sprawie przyznania odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy reguluje rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania.

Sprawa każdego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy, jest rozpatrywana indywidualnie. Wysokość odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy jest ustalana na podstawie procentowego stopnia uszczerbku na zdrowiu, który ustalany jest przez lekarza orzecznika lub komisje lekarską ZUS.

Terminy

Decyzję o przyznaniu, odmowie oraz wysokości jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy podejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Decyzję tą wydaje w terminie 14 dni od:

• otrzymania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej,
• wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Wypłata odszkodowania następuje w terminie 30 dni od dnia wydania decyzji.

W przypadku decyzji odmownej poszkodowany w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji ma możliwość odwołania się do sądu okręgowego ? sądu pracy
i ubezpieczeń społecznych, który rozstrzygnie czy świadczenie jest należne czy też nie. Odwołanie należy wnieść pisemnie lub ustnie do protokołu, za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję. Warto wspomnieć że takie Postępowanie odwoławcze jest wolne od opłat.