Odszkodowanie z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników przysługuje, jeżeli rolnik lub osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w gospodarstwie rolnym rolnika są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego, szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
Art. 9 ustawy stanowi o odpowiedzialności cywilnej rolnika, jako podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z wykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W związku z powyższym, powstanie odpowiedzialności ubezpieczającego zależy od łącznego wystąpienia przesłanek prawnych odpowiedzialności odszkodowawczej: 1) ciążącej na ubezpieczającym odpowiedzialności z tytułu czynu niedozwolonego, 2) poniesienia szkody (uszczerbek na zdrowiu), 3) istnienia normalnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem (zaniechaniem) zobowiązanego a szkodą.
Szkodą jaka powstała na skutek czynu niedozwolonego musi powstać w związku z działalnością rolniczą. Powstała szkoda na osobie czy na mieniu nie może być związana choćby z prywatną działalności rolnika.
Przykład:
Rolnik zorganizował grilla dla swoich znajomych. Chcą szybko rozpalić grilla polał benzyną węgiel. Następnie przez nie uwagę oblał jednego z gości mała ilością benzyny. Doszło do przypadkowego zapalenia i poparzenia gościa znajdującego się na grillu. Niestety w tej sytuacji, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania z obowiązkowego ubezpieczenia Oc rolnika. Powstała szkoda nie ma związku z działalnością rolniczą lecz z prywatną aktywnością rolnika. Gdyby w innych okolicznościach, okazało się, że do spotkania doszło na przykład po wspólnie wykonywanej pracy w ramach pomocy sąsiedzkiej, można byłoby wykazać, że poszkodowanemu należy się jednak odszkodowanie z Oc rolnika.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie – I Wydział Cywilny z dnia 13 stycznia 2015 r. I ACa 656/14
Teza: Ubezpieczenie nie obejmuje całej odpowiedzialności cywilnej osób objętych ubezpieczeniem. Przedmiotem ubezpieczenia jest jedynie konkretny wycinek tej odpowiedzialności. Odpowiedzialność za szkody związane z posiadaniem gospodarstwa rolnego oznacza, że ubezpieczyciel nie będzie odpowiadał za szkody związane z inną sferą aktywności życiowej osoby ubezpieczonej.
Zgodnie z art. 2 ust. 4 ww. ustawy gospodarstwo rolne jest to ,,obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz sklasyfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami, przekraczający łącznie powierzchnię 1,0 ha, jeżeli podlega on w całości lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym, a także obszar takich użytków i gruntów, niezależnie od jego powierzchni, jeżeli jest prowadzona na nim produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych?. W związku z powyższym szkoda musi pozostać z w związku z posiadaniem gospodarstwa rolnego, rozumianego zgodnie z art. 2 ust. 4 ww. ustawy i jest to warunek przyznania odszkodowania z ubezpieczenia Oc rolnika.
Przykład:
Podczas pracy związanej z wycinaniem drzew doszło do szkody osobowej pomocnika rolnika. Wypadek miał miejsce na terenie lasu należącego do rolnika. Z rejestru gruntu starostwa powiatowego wynika, że powierzchnia działki stanowi grunty leśny. Zgodnie z powszechnie obowiązującą definicja użytki rolne ,,to wszystkie tereny w obrębie gospodarstwa rolnego wykorzystywane do produkcji roślinnej, ogrodniczej lub zwierzęcej. Do użytków rolnych nie wlicza się terenów leśnych, szkółek leśnych ani wód śródlądowych. W związku z powyższym las na, którym doszło do wypadku nie stanowi obszaru gospodarstwa rolnego i nie jest objęty ochroną ubezpieczeniową z obowiązkowego ubezpieczenia OC rolników.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku – I Wydział Cywilny z dnia 7 marca 2013 r. I ACa 880/12
Teza: Dla oceny, czy dana rzecz może być zakwalifikowana jako część składowa gospodarstwa rolnego należy odwołać się do definicji zawartej w art. 55[3] KC, gdyż wprawdzie ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) zawiera w art. 2 ust. 1 pkt 4 własną definicję, jednak nie można ją uznać za definicję kompletną, gdyż w jej zakresie nie mieszczą się inne poza nieruchomością, składniki majątkowe, z którymi może ona tworzyć całość gospodarczą.
Co do zasady odpowiedzialność cywilna związana z posiadaniem gospodarstwa rolnego opiera się na zasadzie winy art. 415 k.c. Odpowiedzialność cywilną rolnika można rozpatrywać w płaszczyźnie odpowiedzialności na zasadzie winy lub ryzyka. Ustalenie właściwej zasady ma ogromne znaczenie dla rozkładu ciężar dowodu. By rozważyć, czy w sprawie ma zastosowanie art. 435 § 1 k.c. – zasada ryzyka, należy wykluczyć, że gospodarstwo rolne z uwagi na zakres swojej działalność, jest w pełni zależne od funkcjonowania maszyn i urządzeń. Nie wystarczające gdy posługiwanie się urządzeniami czy maszynami ma tylko charakter wspomagający.Jednak w sytuacji, gdy działalność gospodarstwa rolnego, jest bezpośrednio związana z wykorzystywaniem urządzeń poruszanych za pomocą sił przyrody, w taki sposób, że funkcjonowanie gospodarstwa rolnego w zależy w ogóle od wykorzystania tych sił, można uznać, że gospodarstwo za przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 § 1 KC)
Przykład:
Poszkodowany pomagał sąsiadom podczas rolniczych. Podczas prac związanych z cięciem trawy przy pomocy elektrycznej sieczkarni, ręka poszkodowanego została wciągnięta. Spowodowało konieczność jej amputacji na wysokości przedramienia. Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że ubezpieczony rolnik ponosi winę za zaistniałe zdarzenie, gdyż przyczyną wciągnięcia ręki było ściągnięciem osłony bezpieczeństwa przez rolnika. W sprawie zastosowano również 30% przyczynienie się poszkodowanego, z uwagi na niezachowanie należytej ostrożności przez poszkodowanego. W przedmiotowej sprawie odpowiedzialność rolnika za powstałe zdarzenie była oparta na zasadzie winy. Rolnik w swoje działalności nie korzysta w sposób stały z ww. urządzenia. Urządzenie używane do cięcia trawy jest używane sezonowo, jak element wspomagający całe gospodarstwo, którego główna działalność oparta jest na hodowli bydła.
Orzecznictwo: Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 lutego 2008 r. I CSK 376/07
Teza: Uznanie gospodarstwa rolnego za przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 § 1 KC) możliwe jest tylko wówczas, gdy samo prowadzenie danego rodzaju produkcji wytwórczej (roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej itp.) oraz uzyskiwanie jej efektów pozostaje w bezpośrednim związku ze stanem nasycenia i wykorzystania urządzeń poruszanych za pomocą sił przyrody, i to w takiej relacji, że od stopnia wykorzystania tych sil zależy w ogóle funkcjonowanie gospodarstwa w zakresie określonego rodzaju produkcji i uzyskania jej efektów, a nie tylko ułatwianie ich osiągnięcia.
Najwięcej wypadków przy pracy rolniczej w ostatnich latach było w grupach: ?upadki osób”, “pochwycenia i uderzenia przez części ruchome maszyn i urządzeń” oraz “uderzenia, przygniecenia i pogryzienia przez zwierzęta”. Wypadki tych trzech grup stanowiły ponad 75% wszystkich wypłaconych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) odszkodowań z systemu ubezpieczenia społecznego rolników. Najwięcej, bo ponad połowa wypadków, była skutkiem upadku osób – najczęściej na skutek potknięcia, poślizgnięcia lub upadku z wysokości (z drabin, schodów, przyczep itp.) – (dane krus)
- Upadek z uszkodzonej drabiny.
Do takich zdarzeń związanych z upadkiem z drabiny, dochodzi często z uwagi na zły stan techniczny drabiny. Zwrócić należy uwagę czy rolnik zapewnił by drabina była w należytym stanie technicznym. Drabiny, rusztowania, pomosty a muszą być stabilne i zabezpieczone przed nie przewidywaną zmianą położenia oraz muszą posiadać właściwą wytrzymałość na przewidywane obciążenie.
- Uszkodzenie palców podczas cięcia na pile typu ,,krajzega?.
Przecinanie (obróbka) drewna przy użyciu pilarki tarczowej nazywanej ?krajzegą? lub ?cyrkularką? oraz wykonywanie czynności pomocniczych przy tej pracy, tzn. podawanie i odbieranie materiału, usuwanie trocin i inne prace porządkowe to najbardziej niebezpieczne czynności wykonywane w gospodarstwie rolniczym.Często przyczynami powstania wypadków, jest brak właściwej osłony tarczy piły oraz brak stosowania klinu przy przecinaniu wzdłużnym, prowadnicy i drewnianego popychacza.
- Szkoda związana z podczepianiem maszyny do ciągnika.
Brak zachowania zasad bhp podczas podłączania do ciągnika maszyny wolnobieżnej, stanowi główną przyczynę wypadków w rolnictwie. Przy podłączaniu sprzętu rolniczego,należy zachować szczególną ostrożność. Należy również zwrócić uwagę na stosowane odpowiednich wałów przegubowo ? teleskopowych, które muszą być osłonięte na całej długości.
- Niewłaściwy przewóz osób.
Przewożenie osób na przyczepach jest niedozwolone. W trakcie takiego transportu dochodził do sytuacji, gdzie osoba wypadała z przyczepy na drogę doznają poważnych obrażeń. W czasie pracy ciągnika nikt oprócz jego kierowcy nie może znajdować się w kabinie lub na pomoście ciągnika. Dodatkowo prze ruszeniem z miejsca należy upewnić się, że w sąsiedztwie ciągnika nie przebywają osoby postronne, a szczególnie dzieci. Osoby współpracujące należy ostrzec sygnałem dźwiękowym.
- Wypadki podczas prac rolnych podczas żniw, zbiorów.
Okres żniw oraz prac sezonowych jest okresem intensywnych prac, w którym często zapomina się o zasadach bezpieczeństwa oraz wymogach bhp. Brak właściwych osłon maszyn rolniczych, praca dzieci, to jedne z nie wielu przyczyn szkód na osobie poszkodowanych.
- Pogryzienie przez psa, kopnięcie konia.
Szkody na osobie poszkodowanego, spowodowana przez zwierzęta wiążą się z ogromnym cierpieniem fizycznym. Brak właściwego nadzoru na zwierzętami to główna przyczyna powstania szkód związanych z pogryzieniem przez pasa itp. Należy zwrócić uwagę, czy pies w gospodarstwie rolnika jest wykorzystywany do pracy w gospodarstwie, czyli służy czynnościom bezpośrednio związanym z posiadaniem gospodarstwa np. pilnuje inwentarza (pies pasterski) lub stróżuje w obejściu, pilnując gospodarstwa.
- Poślizgnięcia, inne.
Niewłaściwe zabezpieczone obejście gospodarstwa rolnego, stanowi częstą przyczynę upadków osób trzecich.
- Wypadek śmiertelny w gospodarstwie.
Wypadki śmiertelne w rolnictwie zdarzają się coraz częściej. Ten zdarzenia maja ogromny wpływ na funkcjonowanie całej rodziny. Jeśli w gospodarstwie rolnym dochodzi do wypadku śmiertelnego, należy powiadomić niezwłocznie pogotowie oraz policje.
Zgłoszenie do KRUS może się odbyć bezpośrednio w siedzibie tej jednostki albo za pośrednictwem poczty, telefonicznie lub pocztą elektroniczną Zgłoszenie powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia jego zaistnienia. Warto jednocześnie podkreślić, że uchybienie powyższemu obowiązkowi ocenia się przy ustalaniu okoliczności o przyczyn wypadku oraz prawa do jednorazowego odszkodowania.
Poszkodowany lub inna osoba zgłaszająca wypadek powinna przede wszystkim; Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego ustalającego okoliczności i przyczyny wypadku, nie później niż w ciągu 14 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, sporządza się protokół powypadkowy
Świadczenia odszkodowawcze z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej z ubezpieczenia społecznego rolników to:
- jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu doznanego przez ubezpieczonego wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz jednorazowe odszkodowanie dla członków rodziny ubezpieczonego, jeżeli ten wypadek lub choroba spowodowała śmierć, przysługujące z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego,
- renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy rolniczej lub rolniczą chorobą zawodową oraz renta rodzinna dla członków rodziny ubezpieczonego, który poniósł śmierć w wyniku tego wypadku lub choroby, przysługujące z ubezpieczenia emerytalno-rentowego.
W związku z wypadkami w rolnictwie, dochodzi do poważnych uszkodzeń ciała, apmutacji kończyn, wypadków śmiertelnych. Do podstawowych roszczeń, które należy uwzględnić należy:
- zadośćuczynienie za krzywdę lub naruszenie dóbr osobistych
- odszkodowanie za wszelkie koszty związane z leczeniem
- renta na zwiększone potrzeby lub renta wyrównawcza
- renta w związku z mniejszymi widokami na przyszłość
- zwrot kosztów pogrzebu
- zadośćuczynienie za krzywdę i cierpienie
- stosowne odszkodowanie za pogorszenie sytuacji życiowej
- koszty pogrzebu
- renta alimentacyjna
- Wezwać pogotowie.
- Ustalić świadków zdarzenia.
- Zgromadzić dokumentację medyczną.
- Zgromadzić rachunki za koszty leczenia.
- Skontaktować się z naszym agentem.